[ Pobierz całość w formacie PDF ]
terapeutycz-
nej - zatem największe szanse mają tu szkoty spoteczne. Istotnym
problemem jest pokonanie bariery niechęci rodziców dzieci
zdrowych,
który jest znacznie poważniejszy niż trudności natury
organizacyjnej.
125
XII. PROGNOZA I PERSPEKTYWY
1. Jakie są możliwości pokonania trudności w czytaniu i pisaniu
w przypadku dysleksji rozwojowej?
Nie można sformułować jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie,
bo nie można postawić generalnej prognozy. Można ją określić tylko w
konkretnym przypadku, i to jedynie w przybliżeniu. Perspektywy
każdego dziecka dyslektycznego są inne, bo zależą od wielu czynni-
ków. Wymieniłam je w miejscu, gdzie była mowa o efektywności
terapii.
2 Czy można mieć trudności w czytaniu i pisaniu do końca życia?
Tak też bywa. Są na szczęście takie kierunki studiów wyższych,
które mimo to można z powodzeniem ukończyć, jak i można odnosić
wybitne sukcesy zawodowe, pomimo przetrwania trudności z popra-
wnym pisaniem, a nawet przy braku biegłości czytania. Osoba z
takimi
trudnościami musi wypracować sobie własny system funkcjonowania
na studiach i w pracy zawodowej. Na przykład może uczyć się z
innymi, zamiast w tym czasie z mozotem pokonywać kolejne podręcz-
94
niki. Dobra pamięć słuchowa może tu być bardzo pomocna. Osoba
popełniająca bfędy w pisaniu musi być czujna: powinna stale
kontrolo-
wać swoje teksty z pomocą słownika ortograficznego lub oddawać je
innym do korekty. W znanym mi przypadku żona wybitnego
architekta,
poprawia mu wszystkie artykuły i teksty projektów. W innym rolę tę
spełnia sekretarka i komputer.
3. W jakim stopniu dysleksja i dysortografia utrudniają karierę
szkolną i zawodową?
Utrudniają ją w znacznym stopnu, łącznie z przeniesieniem dziecka
z powodu trudności w czytaniu i pisaniu do szkoty specjalnej. Dużo
dzieci dyslektycznych kończy karierę szkolną w szkole zawodowej
pomimo zainteresowań humanistycznych i wyższej inteligencji.
Wiele z
nich musi zrezygnować ze swych planów na przyszłość i wybrać inną
126 127
szkotę, licząc się z tym, że nie przebrną przez egzaminy wstępne z
powodu dysortografii.
4. Wielu nastolatków opuszcza szkołę podstawową z bardzo słabą
umiejętnością czytania i pisania. Czy we wszystkich przypadkach
można mówić o dysleksji rozwojowej?
Nie, wiele z nich ma te trudności z powodu tzw. zaniedbania
wychowawczego. Niski poziom kultury środowiska rodzinnego spra
wia, że dziecko nie rozwija w sobie zainteresowania książką i wiedzą,
nie przywiązuje uwagi do petnego i poprawnego wypowiadania się na
piśmie. O przyczynach obserwowanych trudności powinien wypowie-
dzieć się doświadczony psycholog i pedagog. Jest to trudne zadanie,
ponieważ większość naszych metod diagnostycznych posiada normy
do poziomu 14 r. ż., dlatego też trafność diagnostyczna badania w
tym
wieku nie jest wysoka.
5. Czy uczeń-dyslektyk może studiować?
Jak już wspomniałam, jest to możliwe, z reguty poza filologią.
Podstawowym warunkiem studiowania jest opanowanie umiejętności
czytania i notowania, w miarę poprawne pismo i silna motywacja.
Niejednokrotnie osoby te osiągają duże sukcesy na kierunkach ści-
słych i w dziedzinie sztuk pięknych.
6. Czy rodzice powinni zrewidować swoje wyobrażenie o przyszło-
ści dziecka, gdy dowiedzą się, że jego trudności w czytaniu i pisaniu
mają charakter dysleksji i dysortografii?
Nie należy tego czynić pochopnie. W każdym wieku można podjąć
terapię, choć jej efektywność zależy od roku życia dziecka. Na świecie
terapię pedagogiczną prowadzi się również w odniesieniu do młodzie-
ży i do osób dorosłych. Można mieć nadzieję, że te oddziaływania,
zmniejszające trudności dziecka, zwiększą jego szanse na wybór
dalszej drogi kształcenia zgodnie z jego planami. Wyjąwszy niektóre
dziedziny, osoby z dysleksją mogą wybierać różne kariery życiowe.
Niektórzy młodzi ludzie wykazują wielką determinację i są gotowi
[ Pobierz całość w formacie PDF ]