[ Pobierz całość w formacie PDF ]
rozbierane, rozpiłowywane i oczyszczane kamienie w swojej nieomylnej pamięei, a potem
podpowiadał kolejność składania. Dzięki temu - mimo zatrudnienia ponad 10 tysięcy osób - nie
było najmniejszego bałaganu.
Borobudur zbudowano około roku 800 po Chr., potem został zapomniany i odkryty
ponownie dopiero w roku 1835. Gdyby nie prace renowacyjne, uważano by nadal, że świątynia
stoi na w naturalny sposób ukształtowanym wzgórzu. Dziś już wiadomo, że wzgórze to
specjalnie w tym celu usypano. Już samo to jest nie byle jakim osiągnięciem!
Początkowo świątynia w kształcie piramidy miała 42 metry wysokości, dziś nadal jeszcze
liczy sobie bez mała 35 metrów. Dziewięć tarasów wznosi się jeden nad drugim niby w
kamiennym torcie. Nad pięcioma kwadratowymi tarasami wznoszą się trzy koliste platformy
zwieńczone stojącą w kamiennym kręgu stupą. [ Stupa - półkolista budowla sakralna służąca do
przechowywania relikwii świętych ksiąg bądz też jako zwykły obiekt kultowy. ]
Dziewięć poziomów, jak w piramidach Majów. Czyżby architekci z tej samej szkoły?
Kwadrat podstawy ma długość boku 123 metry, kolejne poziomy są cofnięte o kilka
metrów, tak że powstaje galeria, którą można obejść taras naokoło. Zciany po obu stronach
pokryte są 1300 reliefami przedstawiającymi dzieje Buddy, urodzonego w dolinie Katmandu
twórcy religii. Gdyby połączyć reliefy w jeden ciąg, miałyby długość 2,5 km. Jakby tego było
mało, jest jeszcze 1212 tablic z różnego rodzaju ornamentami, 1740 trójkątnych tablic
zwieńczających, 100 zbiorników wodnych w formie monstrualnych głów, 432 posągi Buddy i
1472 stupy - zdumiewająca orgia wyobrazni, przepychu i sztuki rzemieślniczej, zaklęty w
kamieniu hymn czczący drogę Buddy ku zbawieniu . Słowo Borobudur oznacza mniej więcej
tyle, co góra nagromadzenia czy też panowie świętej góry .
Budda i jego bogowie
Hinduizm powstał wskutek symbiozy religu wedyjsko-bramińskiej oraz religii
przedaryjskich drawidyjskiego południa Indii i wierzeń ludów napływowych. W odróżnieniu od
innych religii hinduizm, skupiający w Unii Indyjskiej 300 milionów wyznawców, nie ma
swojego założyciela , jest wieczną religią , która istniała od niepamiętnych czasów. Może do
niej należeć każdy, kto opowiada się za Wedami oraz przebogatym panteonem bóstw.
Budda (560-480 prz. Chr.) to po staroindyjsku przebudzony , oświecony . Początkowo
jego imię brzmiało Siddharta (po staroindyjsku ten, który osiągnął cel ), pochodził z rodziny
książęcej, wyrastał w komfortowych warunkach pałacu swego ojca u podnóża nepalskich
Himalajów. W wieku 29 lat zrozumiał bezsensowność swojego istnienia opuścił kraj ojczysty i
oddał się poszukiwaniu prawdy. Przez siedem lat doskonalił się w sztuce medytacji osiągając -
Jak to nazywają buddyści - środkową ścieżkę . Od dawna już w legendach, mitach i podaniach
istniał panteon niezliczonych bogów i Budda żył w nich i z nimi. W wyniku duchowej
koncentracji doszedł do przekonania, że bóstwa przeszłości mogą pomóc człowiekowi nie
bezpośrednio, lecz tylko przez medytację, że każdy człowiek własnym wysiłkiem musi osiągnąć
zbawienie. Uważając siebie samego za inkarnację istoty boskiej nauczał swoich wyznawców
czterech szlachetnych prawd , czyli drogi, po której przejściu każdy może zostać oświeconym, a
więc Buddą.
Budda nie wyznaczył swojego następcy, jego dziedzictwem miała być sama czysta nauka.
Nie wiadomo, które z przytaczanych w przekazach słów mają jego copyright, przyjmuje się
jednak, że oryginalnym głosem Buddy są sentencje świętego języka , gdyż było tradycją jego
kraju dokładne przechowywanie ustnych przekazów i utrwalanie ich w pewnym momencie w
formie pisanej, tak jak to miało miejsce w Wedach czy Mahabharacie. Niemniej jednak powstały
szkoły różnie interpretujące słowa Buddy i każda z tych szkół dodaje swoich bogów.
Dlatego też w Borobudurze oprócz życia Buddy i jego bogów uwieczniono też znacznie
starsze bóstwa różnych szkół religijnych. Widzimy rejony nieba, w których miał podróżować
Budda, widzimy boga Słońca Surję, boga ognia Agni i wiele różnych wimana przedstawionych
jako niebiańskie pałace. Budda w czasie konferowania z bogami, Budda udający się do nieba,
powracający na Ziemię, powiewające na latającym aparacie flagi i chorągiewki wskazują, że
porusza się on w powietrzu. Pojazdem, którym Budda udawał się do krainy oświecenia i
szczęśliwości, jest stupa - coś w rodzaju dzwonu czy półkuli ze spiczastymi wieżyczkami. Stupy
mają najróżniejsze formy, ale łączy je pewien wspólny rys. Buddyści nadają stupom różnorakie
znaczenie. Są one dla nich symbolem końca ziemskiej podróży, są grobem stanowiącym jakby
centrum stwórczych mocy, w swoim trójpodziale - podstawa, kopuła, wieża - odzwierciedlają
buddyjską trójcę, gdyż trzy uważane jest za najbardziej charakterystyczny wymiar
przestrzeni . Jest także stupa środkiem transportu przenoszącym do świata bogów i stanowi
kontynuację prastarej tradycji boskich pojazdów, w których należało wykonywać rytualne
ruchy.
W swojej przytłaczającej formie jest Borobudur w zasadzie jedną wielką stupą. jako
stupa Borobudur należy do kategorii najświętszych budowli buddyzmu. Forma stupy powtarza
[ Pobierz całość w formacie PDF ]